Kəmalə Alıyeva
Avtomobil rəngindəki fərqlər, xüsusilə açıq və tünd rəng seçimləri arasında yanacaq sərfiyyatına düşündüyümüzdən daha çox təsir edir. Birbaşa təsir olmasa belə, bu dolayı təsirə məhəl qoymamaq sizə çox pul qazandıra bilər.
İndex.az xəbər verir ki, günəşli havada səyahət edərkən yanacağa qənaət etməkdə avtomobilinizin rəngi düşündüyünüzdən daha böyük rol oynayır. Bəs necə?
Yanacaq sərfiyyatının avtomobilin rəngindən asılı olması bir çox insan üçün bunu eşidəndə məntiqi kontekst təmin etməyə bilər. Çünki ümumiyyətlə, nəqliyyat vasitəsinin rənginin estetik element olduğu üçün onun yanacağı ilə heç bir əlaqəsi olmadığını düşünə bilərsiniz. Ancaq bu mövzuda aparılan araşdırmalar, nəqliyyat vasitələrinin rənglərinin dolayı yolla yanacaq sərfiyyatına təsir etdiyini müəyyən edib.
Məsələn, qara deyil, ağ avtomobil seçmək bir yanacaq çəni ilə 20 kilometr məsafə qət etmək deməkdir. Böyük bir səth sahəsi olan bir avtomobil idarə etsəniz, bu qənaət daha da arta bilər.
Avtomobilin xarici temperaturu təbii olaraq daxili temperatura, o cümlədən mühərrik blokuna təsir göstərir. Testlər göstərdi ki, tünd rəngli avtomobillər eyni temperatur dəyərlərini əks etdirmək üçün 13% daha çox kondisionerdən istifadə etməlidirlər. Beləliklə, biz bunu evlərimizin və ya paltarlarımızın xarici görünüşü kimi düşünə bilərik.
Çöldən gələn istilik mühərrik bölməsini qızdırdığı üçün təbii olaraq yanacaq sərfiyyatına dolayı təsir göstərir.
“Applied Energy” jurnalında da dərc edilən bu araşdırmaya görə, əks etdirici örtüklərlə boyanmış vasitələrin günəşdə daha soyuq qaldığı və rahat bir temperatura çatmaq üçün daha asan havalandırıla bildiyi aşkar edilib.
Araşdırmanı həyata keçirən Ronnen Levinson, günəşli bir dayanacaqda saxlandığı zaman avtomobilin içindəki hava istiliyini azalda bilən günəş əks etdirən boyalar istehsalçıya avtomobilin yanacaq sərfiyyatını artırdığını deyib.
Artıq bildiyimiz kimi, ağ, gümüş və digər açıq rənglər günəş işığının təxminən 60%-ni əks etdirən soyuq rənglərdir. Bununla belə, tünd soyuq rənglər də istisna olaraq sizi daha soyuq saxlaya bilər.
Qara və boz rəngli avtomobillərin xarici örtüyü müvafiq olaraq 0,05 və 0,58 günəş əksetmə qabiliyyətinə malikdir. Günəşli bir gündə nəqliyyat vasitələri oxşar dövrlərdə günəşə yerləşdirildi. Hər dövrə kondisionerin söndürülməsi ilə bir saatlıq gözləmə ilə başladı, ardınca kondisionerin maksimum söndürülməsi ilə yarım saatlıq soyutma dövrünə keçib.
Tədqiqatçılar davamlı olaraq hər bir nəqliyyat vasitəsinin damını, tavanını, tablosunu, ön şüşəsini, oturacağını, qapısını, hava girişini və kabinədəki havanın temperaturunu ölçüb, həmçinin dayanacaqda xarici hava şəraitini izləyiblər. Testin saxlama mərhələlərinin zirvəsində boz avtomobilin damı qara avtomobilin damından təxminən 25°C soyuq idi.
Bunlara şəhər döngəsi, magistral döngə və sürəti artan və azalan müvəqqəti sürmə döngəsi daxildir. Bu simulyasiyaları termal modelin çıxışı ilə birləşdirərək, onlar müəyyən ediblər ki, günəşi əks etdirən avtomobil boyası kondisionerin miniatürləşdirilməsi üçün potensial enerjiyə qənaət edir.
Nəticələr təəccüblü idi. Avtomobildəki qara boyanın daha soyuq rəngli boya ilə dəyişdirilməsinin yanacaq sərfiyyatını 0,24 mpg (1,1%) artırdığı müəyyən edilib. Bu, daha az kondisionerdən istifadə nəticəsində mühərrikdən alınan gücün azaldılması deməkdir.
Bu dəyişiklik həmçinin karbon qazı emissiyalarını 1,1% azaldacaq, digər avtomobil emissiyalarını, azot oksidləri, karbon monoksitləri və karbohidrogenləri isə təxminən 0,5% azaldacaq.
Bəs hansı rəng daha az yanacaq sərf edir?
Bunun üçün çeşidləmə etmək mümkündür: ağ, boz, sarı, narıncı, qırmızı, yaşıl, mavi, bənövşəyi, qəhvəyi və qara.
Gördüyünüz kimi, avtomobillərdəki rənglər çoxumuzun yalnız estetik zövqümüzə əsaslanaraq seçdiyi bir şey olub. Ancaq indi gördük ki, qara əvəzinə açıq rənglərin seçilməsi yanacaq sərfiyyatını demək olar ki, 2% artırır. Bəlkə də nəqliyyat vasitəsi alarkən rəngin əhəmiyyətinə yenidən baxmalıyıq. Çünki bəzən kiçik detallar böyük qənaətə çevrilə bilər.