Kəmalə Alıyeva
Vegan qidalanma ilə bağlı idmançılar düşünürlər ki, ət yeməsələr, əzələ kütlələrini artıra bilməzlər.
İndex.az xəbər verir ki, “Journal of Nutrition”da dərc edilən araşdırmaya görə, bitki mənşəli zülal əzələlərin qurulmasına, eləcə də hərtərəfli qidalanmaya kömək edir.
Exeter Universiteti və Texas Tibb Şöbəsinin tədqiqatçıları tərəfindən aparılan araşdırma, vegan pəhrizinin omnivor pəhriz ilə eyni dərəcədə müqavimət təlimini dəstəklədiyini müəyyən etməyə çalışıb. Tədqiqatın birinci mərhələsi üçün 16 sağlam gənc kişi və qadın, gündəlik birtərəfli ayaq məşqləri ilə yanaşı, zülalın yalnız heyvanlardan və ya bitki mənşəli mənbələrdən əldə edildiyi üç günlük pəhrizi tamamladı.
İkinci mərhələdə, 22 sağlam gənc kişi və qadın yetkinlər 10 həftəlik, yüksək həcmli (həftədə beş gün) mütərəqqi məşq proqramını tamamladılar, eyni zamanda hərtərəfli və ya bitki əsaslı yüksək proteinli pəhriz istehlak etdilər. Fazalardan əvvəl, müddət ərzində və sonra əzələ kütləsi qiymətləndirildi və nəticələr hər iki qrupda eyni nəticələrə sahib olduğunu göstərdi. Bitki əsaslı pəhrizlə bəslənən gənc yetkinlər, hərtərəfli pəhriz yeyənlərlə müqayisədə məşq zamanı əzələ həcmində, əzələ gücündə və ya əzələ lifinin ölçüsündə əhəmiyyətli fərqlər göstərmədilər.
Tədqiqatçılar, zülal mənbəyinin bitki və ya heyvan mənşəli olmasından asılı olmayaraq yüksək proteinli pəhriz istehlak edən gənc yetkinlərin məşq zamanı əzələ quruluşunda oxşar reaksiyalara sahib olduqları qənaətinə gəldilər. Tədqiqatçılar, “Hər iki qrup çoxlu əzələ qruplarının gücünü oxşar dərəcədə artırdı” – dedi. Buna görə də, yüksək proteinli vegan pəhriz intensiv məşq zamanı skelet əzələlərinin optimal inkişafı üçün qeyri-vegan pəhrizləri qədər təsirli olur”.
Yeni araşdırma, həmçinin bitki əsaslı zülalın əzələ qurulmasında effektivliyinə dair artan sübutlara əsaslanır. Keçən il nəşr olunan başqa bir araşdırma, soya əlavələri ilə kifayət qədər miqdarda bitki mənşəli protein istehlak edən kişilərin heyvan məhsulları və zərdab protein tozu yeyənlər qədər əzələ kütləsi qura bildiyini göstərdi. Scientific Journal of Sports Medicine-də nəşr olunan tədqiqat güc məşqləri edən kişilərdə pəhriz zülal mənbələrinin (təkcə bitki əsaslı və qarışıq omnivor pəhrizə qarşı) əzələ kütləsi və başlıq üzərində təsirini müəyyən etmək məqsədi daşıyırdı. 38 kişi üç ay ərzində həftədə iki məşqdən ibarət nəzarət altında olan çəki təlim proqramına daxil olub.
Tədqiqat göstərdi ki, bütün qidalardan və soya protein əlavələrindən ibarət bitki əsaslı pəhriz, əzələ qurulmasını və gücünü artırmaq üçün hərtərəfli pəhriz kimi təsirli idi. “Yüksək zülallı, yalnız bitki mənşəli pəhriz (bitki əsaslı bütün qidalar və soya zülalının təcrid əlavəsi) əzələ gücünü və kütlə artımını təşviq etməkdə proteinlə uyğunlaşdırılmış qarışıq pəhrizdən (qarışıq bütöv qidalar və zərdab protein əlavəsi) heç bir fərqi yoxdur” – tədqiqatçılar yazırdılar. “Protein mənbəyi, kifayət qədər miqdarda protein istehlak edən təlimsiz gənc kişilərdə müqavimət təliminin səbəb olduğu uyğunlaşmalara təsir göstərmir.”
Lobyanı süd proteini ilə müqayisə edən başqa bir araşdırma, lobya peptidlərinin əzələ kondisionerində süd zülalını üstələdiyini aşkar etdi. Əvvəlki tədqiqatlar kreatin, zərdab və kollagen kimi mənbələrdən heyvan mənşəli peptidlərin potensialına diqqət yetirsə də, bu tədqiqatın məqsədi bitki əsaslı peptidlərin, lobyadan süd zülal əlavələrinə qədər, əzələ kütləsi və məşq zamanı güc itkisi üzərində effektivliyini müqayisə etməkdir. .
Tədqiqatçılar 18-35 yaş arası 24 sağlam kişi üzərində ikiqat tədqiqat apardıqdan sonra, hər iki protein mənbəyinin əzələ zülalının sintezinə təsir baxımından müqayisə oluna biləcəyini aşkar etdilər. Tədqiqat göstərdi ki, “30 qram kartof zülal konsentratının qəbulu sağlam, gənc kişilərdə istirahət və məşqdən sağalma zamanı əzələ protein sintezinin sürətini artırır. 30 qram kartof zülalının qəbulundan sonra əzələ zülalının sintezi sürəti süd zülalının ekvivalent qəbulundan sonra müşahidə olunan sürətlərdən fərqlənmir.