Butulkaya qoyulmuş içməli suyun öz-özünə xarab olma ehtimalı az olsa da, mütəxəssislər ciddi şəkildə xəbərdarlıq edirlər ki, əsl təhlükə suyun keyfiyyətində deyil, saxlandığı plastikdədir. Bu sular adətən 18 ay və iki il arasında “ən yaxşı” tarixlə satılır, lakin bu tarix əslində suyun dadından çox qablaşdırmanın davamlılığını əks etdirir.

İndex.az-ın araşdırmasına görə, bu istifadə müddəti bitdikdən sonra suyun özü içməli olaraq qaldığı halda, istifadə müddəti bitmiş plastik butulkalardan suya qarışan mikroplastik hissəciklərin miqdarı əhəmiyyətli dərəcədə artır və sağlamlıq üçün təhlükə yaradır.

Mikroplastiklər kiçik, görünməz plastik hissəciklərdir, diametri millimetrin mində biri qədərdir. Son illərdə aparılan geniş araşdırmalar bu hissəciklərin təkcə okeanların dərinliklərində və ya Everest dağında deyil, həm də insanın ağciyərlərində, plasentalarında, ana südündə və qanında olduğunu ortaya çıxarıb.



Bəzi ekspertlər qeyd edirlər ki, bu mikroplastiklər istehsal mərhələsində suya girməyə başlayır, lakin zaman keçdikcə plastik təbii olaraq parçalandıqca onların miqdarı tədricən artır. Bu hissəciklərin kolon xərçəngi, beyin zədələnməsi və sonsuzluq kimi ciddi şərtlərlə əlaqəsi şüşə su istehlakını aktual ictimai sağlamlıq probleminə çevirir.

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) ilə işləyən şirin su plastiklərinin çirklənməsi üzrə ekspert doktor Şerri Meyson mikroplastiklərin ətraf mühitdən insan orqanizminə sintetik kimyəvi maddələrin daşınması üçün bir vasitə kimi çıxış etdiyini bildirir. Meyson xəbərdarlıq edir ki, bəzi xərçənglərdə artım, sperma sayında azalma və son illərdə müşahidə olunan DEHB və autizm kimi vəziyyətlər plastiklə əlaqəli kimyəvi maddələrə məruz qalma ilə əlaqələndirilə bilər.

Avropa Qida Təhlükəsizliyi Təşkilatı mikroplastiklərin əksəriyyətinin bədəndən xaric edildiyinə inansa da, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı (FAO) bəzi çox kiçik hissəciklərin qan dövranına daxil olaraq həyati orqanlarda yerləşə biləcəyini bildirir. Artan elmi sübutlar göstərir ki, bu hissəciklər neyrotoksikliyə, xroniki iltihaba, hormon balansının və maddələr mübadiləsinin pozulmasına səbəb ola bilər.


Concordia Universitetinin ətraf mühitin idarə edilməsi üzrə ekspert Sara Sajedinin rəhbərlik etdiyi yeni bir araşdırma birdəfəlik plastik şüşələrin yaratdığı riskin dərəcəsini vurğuladı. Tədqiqatın nəticələrinə görə, şüşə suyu içən insanlar krandan suyu içənlərə nisbətən ildə təxminən 900.000 daha çox mikroplastik istehlak edirlər.


Sajedi birdəfəlik plastik şüşələrin sağlamlıq üçün yaratdığı riskləri "ciddi" kimi təsvir edir. O, mikroplastiklərin bağırsaq bakteriyalarının zərif tarazlığını poza, tənəffüs yollarını zədələyə və uzun müddət ərzində xroniki xəstəliklərə səbəb ola biləcəyini vurğulayır. Bu tapıntılar onu deməyə əsas verir ki, qablaşdırma müddəti bitməmişdən əvvəl də plastik şüşələrin gündəlik istehlakdakı rolunu yenidən nəzərdən keçirmək lazımdır.