Kəmalə Alıyeva
Silahların atəş açıldığı, barıt tüstüsünün küçələri bürüdüyü dövrdə insanlar özlərini qorumaq üçün möcüzə axtarırdılar. Bu möcüzə gülləkeçirməz jilet kimi həyatımıza girdi.
İndex.az xəbər verir ki, 1881-ci ildə amerikalı həkim Corc E. Qudfello Arizonada oxuduğu müddətdə ipək parçanın güllələri dayandırmaq potensialını dərk etdi.
Qudfellov ipək dəsmalın güllə yaralarını yüngülləşdirmə qabiliyyətini kəşf etdi və bu müşahidədən 30 qat ipəkdən hazırlanmış ilk gülləkeçirməz jiletlərin dizaynına başladı.
Qudfellovun araşdırmaları, ipəyin güllələri dayandıra biləcəyini elmi olaraq sənədləşdirən ilk tədqiqatlar idi və sonrakı ixtiralar üçün ilham rolunu oynadı.
Gülləkeçirməz jiletlərin hazırlanmasında ən mühüm addımlar Polşa katolik keşişi Kazimir Zeqlen və polşalı ixtiraçı Jan Szczepanik tərəfindən atılıb. Zeglen 1893-cü ildə ipək, kətan və yundan hazırlanmış jilet hazırladı.
Zeglen bu jileti öz üzərində sınaqdan keçirərək böyük cəsarət göstərdi və jilet uğurlu oldu. Bu hadisə ipək jiletlərin praktikada istifadə oluna biləcəyini göstərən mühüm dönüş nöqtəsi oldu.
Zeglen daha sonra Jan Szczepanik ilə əməkdaşlıq etdi və birlikdə jiletləri daha təhlükəsiz və istehsal oluna bilən hala gətirməyə çalışdılar. Bu jiletlərin 1901-ci ildə kral üzvlərini və yüksək rütbəli insanları qorumaq üçün istifadəsi jiletlərin nə qədər təsirli olduğunu sübut etdi.
Xüsusilə İspaniya Kralı XIII. Alfonsonun həyatını xilas edən bu jiletlər bütün dünyada böyük marağa səbəb olub.
1970-ci illərdə amerikalı kimyaçı Stefani Kvolek gülləkeçirməz jiletlərin təkamülündə inqilab edən Kevlar icad etdi. Kevlar olduqca davamlı və yüngül polimerdir və güllələri dayandırmaq üçün effektiv material kimi istifadə edilib. Bu ixtira müasir gülləkeçirməz jiletlərin əsasını təşkil edib və indi də istifadə olunur.
Bu gün gülləkeçirməz jiletlər Kevlar kimi yüksək texnologiyalı materiallardan istifadə edilməklə istehsal olunur. Bu jiletləri təkcə əsgərlər və polislər deyil, həm də təhlükəli ərazilərdə işləyən jurnalistlər və mühafizəçilər geyinirlər.
Gələcəkdə bu jiletlərin nanotexnologiya və digər qabaqcıl materiallarla daha da təkmilləşdirilməsi gözlənilir.
Bir çox alim və ixtiraçının səyləri sayəsində bu gün milyonlarla insan bu jiletlər sayəsində təhlükəsizdir.