Kəmalə Alıyeva
Bədənimiz çox mürəkkəb bir maşın kimidir. Bu maşın mikromolekulyar səviyyədən makromolekulyar səviyyəyə qədər işləyir və bir çox hissələri birlikdə işləyir. Kimyəvi elementlərin nisbəti və qarşılıqlı təsiri zülalları və nuklein turşuları kimi maddələri müəyyən edir. Bədənimizdəki elementləri, nisbətlərini və funksiyalarını aşağıdakı kimi sadalaya bilərik:
65% Oksigen: Oksigen hidrogenlə birləşərək su əmələ gətirir və bədənimizin 62%-i sudan ibarətdir. O, həmçinin bədən istiliyi və osmotik təzyiqi tarazlaşdırır.
18% Karbon: Üzvi kimyanın əsasını təşkil edən Karbon da bədənimizdə mühüm rol oynayır. Karbohidratlar, yağlar, nuklein turşuları və zülallar karbon zəncirlərindən ibarətdir.
10% Hidrogen: Hidrogen həm suda, həm də bütün üzvi molekullarda mövcuddur. 3% Azot genetik kodlarımızı təşkil edən zülallarda və nuklein turşularında olur.
1,5% Kalsium: Bədənimizdə ən bol olan mineral kalsiumdur. Sümüklərdə istifadəsi ilə yanaşı, əzələlərin və zülalların tənzimlənməsində də rol oynayır.
1% Fosfor: Hüceyrələrimizin enerji ehtiyacını qarşılayan ATP molekulu fosfordan istifadə edir. Sümüklərimizdə də fosfor var.
0,35% Kalium: Sinir siqnallarında və ürək ritminin tənzimlənməsində istifadə edilən kalium bədənimiz üçün son dərəcə əhəmiyyətli bir elektrolitdir.
0,25% Kükürd: Kükürd amin turşularında olur. Zülallara forma verərək, lazım olan funksiyalara uyğun bir quruluşda olmasını təmin edir.
0,15% natrium: Natrium da mühüm elektrolitdir. Kalium kimi sinir siqnallarından da məsuldur. Bədənimizdəki su nisbətini tənzimləməyə də kömək edir.
0,15% Xlor: Xlor bədənimizdəki mayelərin tarazlığından məsuldur.
0,05% Maqnezium: 300-dən çox metabolik reaksiyada iştirak edir. Əzələlərin və sümüklərin formalaşmasında rol oynayır. Bunlardan başqa dəmir, mis, sink, selenium kimi elementlər də var.