Kəmalə Alıyeva
Dünyada 1500 aktiv vulkan var. Bu vulkanların 10%-i Amerikadadır. Partlayacaqları təqdirdə baş verəcək dağıntılar gözlənilməzdir, lakin biz onlarla mübarizə apara bilərikmi?
Vulkana nüvə bombası atmaq ərazini tam cəhənnəmə çevirərmi, yoxsa aktiv vulkanlar problemini həll edə bilərikmi?
Nüvə bombası Xirosima və Naqasakidə fəlakətlərlə yaratmışdı. Minlərlə insanın ölməsi ilə yanaşı, şəhərlər dağıdılıb və yaşayış üçün yararsız hala düşüb.
Fəal vulkanın içinə belə bir güclü qüvvə atmaq və onu məhv etmək çox təhlükəlidir, çünki nəticələr bizim təsəvvür etdiyimizdən də pis ola bilər.
Əvvəlcə vulkanın içərisində bombanı düzgün yerləşdiyimiz ssenariyə baxaq…
Yəqin ki, nüvə bombası belə vulkanın içindəki o maqmanın gücü ilə rəqabət apara bilməz və dərhal əriyər.
Ərimədiyini düşündüyümüz ssenaridə bomba effekti yaratmaq üçün onu maqmanın tam mərkəzinə göndərməliyik.
Vulkana bomba atmaq, içəriyə təzyiq etmək deməkdir. Beləliklə, içəriyə basdıqda nə baş verər? Təbii ki, vulkanın gücünü artırarıq. Belə olan halda ətrafa daha çox lava və kül yayılaraq ətraf əraziləri məhvetmə səviyyəsini artırır.
Əgər vulkanın püskürmə nöqtəsində nüvə bombasını düzgün yerləşdirə bilməsək necə olar?
Əgər bombanı vulkanın içərisinə deyil, başqa yerə atsaq, Xirosima və Naqasakidə baş verənlərin eynisini görəcəyik. Bomba inanılmaz radiasiya yayaraq hər şeyi məhv edir. Beləliklə, iki seçim var: ya lavadan, ya da nüvə partlayışından və radiasiyadan öləcəyik.
Hazırda əlimizdə olan texnologiya ilə vulkanlara müdaxilə etmək imkanımız yoxdur. Yalnız, partlayışdan əvvəl kiçik zəlzələlər, buraxılan qaz və s. işarələrə əməl etməklə həmin ərazini boşalda bilərik.
Təəssüf ki, maqmanın vulkanların altında toplanmasının qarşısını ala bilmədiyimiz kimi, vulkanın üzərinə nüvə bombası və ya başqa bir şey atmaq da onları dayandırmaq üçün kifayət deyil.